Bedankt marktwerking! Wat ben ik toch blij dat de post is geprivatiseerd. Nu krijgen postbodes slechter betaald, zijn postzegels duurder en maken rijke (buitenlandse) investeerders bakken met geld. Echt heel gaaf.
Het zal vast een rol spelen, maar het valt natuurlijk ook niet los te zien van het feit dat we veel minder brieven sturen. Goedkoper zou het sowieso niet zijn geworden.
Gaat onder andere over de PTT, maar ook over marktwerking in de zorg en het OV. Een deel uit het boek:
PTT Post (het latere TPG, TNT Post en tegenwoordig PostNL) is bijna twee eeuwen eigendom van de staat geweest. In 1994 kwam daar verandering in toen het derde kabinet-Lubbers besloot het staatsbedrijf in delen te verkopen, en de postmarkt geleidelijk open te stellen voor concurrentie. Eerst voor pakketten en zware enveloppen, vanaf 2009 voor alle soorten brieven. De komst van nieuwe postbedrijven, zo was de gedachte, zou de Nederlandse postmarkt flink opschudden.
En iedereen zou profiteren van marktwerking in de post, beloofde het kabinet. Het was dezelfde belofte die had geklonken bij de beslissing om de Nederlandse Spoorwegen op te splitsen. Door de PTT te laten concurreren met buitenlandse postbedrijven, zou de directie van de onderneming maximaal worden geprikkeld om de postbezorging beter en goedkoper te organiseren.
De gewenste concurrentie kwam, maar niet op kwaliteit. In de arbeidsintensieve sector die de post is, werd de concurrentie voornamelijk gevoerd op arbeidsvoorwaarden. Waar TNT Post het zich als monopolist kon veroorloven om postbodes nog gemiddeld 2.200 euro bruto te betalen, moest het bedrijf nu concurreren met bedrijven die hetzelfde werk lieten uitvoeren tegen stuklonen die soms nog lager waren dan het wettelijk minimumloon van destijds, 1.550 euro bruto.
Dat was niet vol te houden voor TNT. Om te kunnen concurreren werden in één klap 11.000 fulltime postbodes ingeruild voor 22.000 parttime postbezorgers, met aanzienlijk lagere lonen.
Maar er worden meer pakketjes verstuurd dan ooit. Daar is genoeg geld mee te verdienen en kan je brieven ook relatief goedkoop houden.
Zeker, maar dan ben je nog steeds meer aan het investeren in briefbezorging, alleen financeer je dat nu door een marge te vragen op de pakketpost.
Wat ik bedoel te zeggen is: als we net zoveel brieven zouden versturen als vroeger, was dit waarschijnlijk geen probleem geweest, ook mét marktwerking.
Dat kan zo zijn, maar nu is het duurder om post te versturen én verdienen postbodes minder. Je had zonder marktwerking iig kunnen zorgen dat postbodes redelijk kunnen verdienen. Nu zijn het slechtbetaalde ZZP'ers.
Maar ik raad je echt aan om dat boek te lezen trouwens, daar staan interessante dingen in.